Tipologia: erlijiosoa edo hiletakoa. Monumentu megalitikoa. Crómlech-a

Garaia: burdin aroa

Kategoria: monumentu-multzoa. Gipuzkoako estazio megalitikoak. 21 Oindi-Mandoegiko estazio megalitikoa

Deskribapena:

Muniskuegaina I.- Pirinioetako Crómlech-a. 5,60 m-ko diametroa (N.-S) eta 4,45 m. E.-W 31 lekukok osatzen dute, eta horien artean nabarmentzekoa da 1, 1,47 metroko altuerako lauza-formakoa. Materialak, tokiko hareharriak.

Muniskuegaina II.- Pirinioetako Crómlech-a. 3,05 m-ko diametroa. 12 lekukok osatzen dute, eta 1,75 m-ko eta 1,45 m-ko altuerako 2 lekuko nabarmentzen dira. Materialak, tokiko hareharriak.

Muniskuegaina III.- Pirinioetako Crómlech-a. 4,80 m-ko diametroa (N.-S) eta 4,30 m. E.-W 18 lekukok osatzen dute, eta 1,45 eta 1,40 m-ko 2 lekuko nabarmentzen dira. Barrualdean, iparraldeko sektorearekiko tangentea da, eta 1,80 m x 1,10 m-ko eraztun-egitura du; lekukoak txikiagoak dira, eta gaur egun lurrez estalita daude. Materialak, tokiko hareharriak.

Muniskuegaina IV.- Pirinioetako Crómlech-a. Baso-pista baten trazadurak arrastatuta, hego-ekialdeko arkua marrazten duten 3 lekuko baino ez ditu gordetzen. Lekuko horietako bat Hernaniko udal-mugartearekin mugarri gisa berrerabiltzen da. Tokiko materialak.

Balorazioa: interes historikoa eta arkeologikoa.

Babes-maila: kalifikatua

Azken buletina: EHAA, 133. zk. (2003-07-08)

Muniskue gaineko multzo megalitikoa Oindi mendiaren hego-ekialdeko magalean dagoen zabalgune batean dago, 378 m-tako altuerara. Urnietar batzuk Kanposantu zaharra izenez ere ezagutzen zuten toki hau, eta leku horren erabileraz gure arbasoek ahoz-aho gordetakoari erreparatuz horrela zela ziurtatu daiteke bertan dauden monumentu guztiak giza-lurperaketarako eraikitakoak direlako. Multzo honen elementu ezberdinak 1956tik aurrera ezagutzen hasi gara miatzaile ezberdinei esker (J.M. Henández, L. Millán eta L. del Barrio) eta bertan 1983-85 bitartean X. Peñalverren zuzendaritza pean egindako indusketak monumentu hauek bistaratu zituen: 4 harrespil edo mairu-baratze, zista bikoitz bat, monolito bat eta defini gaitzak diren beste bi egitura.

Laburtuz esan daiteke toki honetan bi ehorzketa egitura edo monumentu mota daudela eta bakoitzak bere hileta errituala duela.